De knop in je hoofd omzetten

De knop in je hoofd omzetten

Schrijver: Jeroen

Je hoort het anderen weleens zeggen. “Het was alsof er een knop omging”. En daarna ging het/ lukte het/ kon ik het gewoon. De wereld is op dat moment onveranderd gebleven, maar iets in je hoofd is veranderd. Wat is dat iets, wat is die ‘knop’ waar men het over heeft? En kun je die knop actief omzetten of zijn we overgeleverd aan een spiritueel Al wat dat voor ons bepaald?

Ik heb het zelf recent met eten gehad. Ik ben zo’n twee jaar vegetariër geweest. Gewoon om het uit te proberen. Ik wilde weten wat het met mijn lichaam deed, en was er heilig van overtuigd dat dit een gezonde leefstijl was.

Ik ben vrij strikt met dit soort dingen, vooral thuis. Je gaat all-in, of je doet het niet. Jezelf voor de gek houden is wel het laatste waar ik op zit te wachten.

En dus had ik de overtuiging dat soja en aanverwante producten een mooie vervanger zijn voor vlees. Zuivel is de duivel, en vlees eten is om verschillende reden niet gezond voor de mens.

Maar sinds het begin van dit jaar ben ik overgestapt op een nieuwe eetgewoonte, het paleo dieet. Het bestaat uit fruit; groenten; vlees; eieren; noten & zaden en dingen zoals zoete aardappel en knollen. Wederom om uit te proberen, kijken of ik veranderingen kan voelen in mijn lichaam, hoe het hier weer op zal reageren.

En ineens, soja is de duivel. Ik las me opnieuw in via het internet. Er zijn allerlei redenen waarom soja niet goed is voor de mens, en zodoende eet ik weer vlees.

Er is echt een knop in mijn hoofd omgegaan. Ik sta er nu, na enkele maanden, nog steeds van te kijken als ik vlees in mijn mandje stop in plaats van een vleesvervanger. En ik sta volledig achter mijn besluit (op de bio/ vleesindustrie perikelen na, maar mijn visie op milieu en voeding is een verhaal op zich).

“Je moet iets 7 keer moet horen voordat je je gedrag gaat veranderen.”

Je geest en mindset zijn heel bepalend. Ze zijn niet tastbaar en daardoor heel moeilijk begrijpbaar. Het blijft zo abstract. Maar ze hebben zoveel invloed op je gedrag en je houding ten aanzien van je eigen gedrag. Invloed die van het een op het andere moment kan veranderen. En die invloed is zo sterk, dat het soms moeilijk is ertegenin te gaan.

Vaak heb je niet eens het gevoel ertegenin te kunnen gaan. Of weet je simpelweg niet waar de verandering precies vandaan komt. Er is geen directe reden voor aan te wijzen, maar toch verandert je gedrag.

Het volgende voorbeeld kent iedereen. Je belooft een kind een ijsje te gaan halen. Je gaat wandelen en helaas, de ijsboer is dicht. Er is niets veranderd in wat het kind had: het heeft geen ijsje en krijgt geen ijsje. Maar in de verwachting is wel degelijk iets veranderd. Het kind heeft zich ingesteld op het krijgen van een ijsje, het heeft de overtuiging gecreëerd dat ze dadelijk kan genieten van een koude lekkernij.

En op dat moment is het heel erg lastig om de knop om te zetten dat je iets niet meer krijgt. Maar waarom is dat zo moeilijk?

Het loslaten van bepaalde overtuigingen kan veel met je doen. Nu is het voorbeeld van een ijsje halen maar een banaal voorbeeld. Ervoor kiezen om ineens niet meer vegetariër te zijn doet iets met je identiteit. Mijn familie en vrienden waren eindelijk gewend dat ik ‘anders’ at, en nu eet ik ineens weer mee, op de vullers zoals rijst; pasta en brood na.

Hoe kun je dit actief veranderen? Een knop omzetten zoals bijvoorbeeld bij een besluit om te stoppen met roken is voor de meeste personen heel erg moeilijk. Je dient vaste patronen van gedrag te doorbreken en je identiteit aan te passen van roker naar niet-roker.

Er zijn allerlei redenen die ten grondslag kunnen liggen aan je gedragsverandering. Dit zijn de excuses of redenen waarom jij bepaald gedrag goedpraat of verantwoord aan jezelf.

Deze redenaties van goed- of afkeuren kun je ergens hebben gehoord, en plots zitten ze zo diep in je geest dat het je niet meer loslaat. Je bent je gaan identificeren met deze gedragsregels of wilt je ermee gaan identificeren. Dat betekent dus dat je het oude gedrag afkeurt, of in ieder geval niet meer tolereert.

Het proces van de knop omzetten is voor iedereen anders. De een heeft ijzeren discipline en werkt zich er op wilskracht doorheen. Anderen schieten door in het tegenovergestelde gedrag om zodoende het oude gedrag te compenseren, waarna ze vervolgens op een gezonde balans trachten uit te komen. Weer anderen hebben ontzettend veel support nodig en kunnen het niet alleen.

Ik merk het ook met motivatie of focus. Ik kan de prioriteit niet inzien of bedenken dat iets later wel komt. Ik schuif het voor me uit tot ik de deadline dichterbij zie komen. Ineens wordt er iets in mij wakker en gaat de knop om: nu moet ik gaan handelen. Vanaf dat moment is er volle focus en zorg ik dat het voor elkaar komt. Ik vraag me op zo een moment af waarom ik het niet eerder heb gedaan.

Tegelijkertijd weet ik dat je vaak iets 7 keer moet horen voordat je je gedrag gaat veranderen.

Een knop in je hoofd omzetten heeft daarom vaak tijd nodig. Onbewust ben je ermee bezig. Het proces staat niet stil, ook al lijkt dat misschien wel zo.

De knop omzetten heeft met veel factoren te maken. Zo kun je door jezelf steeds de waarom-vraag te stellen je af vragen welke excuses, redenen en verantwoordingen jij aan jezelf aflegt. Als je anderen dit laat doen, vaak tot aan het vervelende toe, dan kun je blinde vlekken op het spoor komen.

Een andere manier is handelen uit angst. Door in te zien welk doemscenario er in de toekomst op je ligt te wachten mits jij je gedrag niet veranderd, kan je aansporen om je gedrag te veranderen.

Een derde manier is om te kijken naar je kernwaarden. Soms heb je niet door dat bepaald gedrag, wellicht gedrag dat je al jaren vertoont, niet meer aansluit bij jouw persoonlijke kernwaarden. Plots merk je dat je jezelf anders gedraagt dan de persoon die je claimt te zijn.

Dat de knop omgaat in je hoofd kan heel plots lijken, waar het vaak een aanloop heeft gehad. Deze mentale acties hebben alles te maken met hoe jij jezelf ten opzichte van de buitenwereld beleefd. Innerlijke houdingen, overtuigingen en de daarmee gepaarde discipline en acties hebben een groot gevolg op hoe jij je voelt.

Kun jij jezelf mentaal actief sturen, of ben je een speelbal van wat er om je heen gebeurt? Of is het misschien een combinatie van de twee en is het de eeuwige balans vinden van ongemak en bijsturen, en genieten van de persoonlijke flaws die ons als mens stuk voor stuk zo uniek en mooi maken. 

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *